İran’da geleceğini arayan halk hareketleri… (IV)

(DOSYA: İran ve Ortadoğu!)

H.GÜRER

19 Ocak 2018

Geçmişten bu yana Türkiyeli ‘sol’ güçler, dünyanın dört bir yanında gelişen halk isyanlarına karşı üstün “analizlerinde” bulunurken, her zaman “arkasındaki emperyalist odaklar” şüphe ve endişesiyle, gelişen halk hareketlerine ve başkaldırılara egemen güçlerin “oyunu-tezgahı-planı ve kontrolleri altında sürdüğü vb.” perspektifinden yaklaşır oldu. Bu yaklaşımı tümden reddetmemekle birlikte, önemsenip hesaba katılması gereken bir nokta olduğunu belirtelim. Ancak, işin bu yanı hesaba katılırken, gerçekçi bir analiz, gerçekçi bir değerlendirme ve çözümleme için toplumsal ayaklanmaların iç ve dış çelişkilerini, onları harekete geçiren dinamikleri de çok yönlü irdelemek doğru ve bilimsel olan yöntem olacaktır. Hele de, uzun yıllardır İslamcı-baskıcı-gerici ve sömürücü molla rejimi ile yönetilen İran’da kitleler sokağa dökülüyorsa, bu sistemle toplumun derin çelişkilerini, isyan yelkenini “dış güçlerin rüzgarı”yla doldurmaya hiç de gerek kalmayacak kadar haklı gerekçeleri olduğunu bilmek gerekir. 

İran’da geleceğini arayan halk hareketleri… (III)

(DOSYA: İran ve Ortadoğu!)

H.GÜRER

16 Ocak 2018

“Tarih, tarihi bilmeyenler ve ondan

ders çıkarmayanlar yüzünden tekerrür eder…”

Tahran'da bir araya gelen 100.000'i aşkın kadın, başörtüsü takmanın 

zorunlu hale getirilmesini protesto etti. 8 Mart 1979.

1979 İran İslam Devrimi’ni gerçekleştiren Humeyni Şah rejimini yıkarak demokratik bir ülke kuracağı vaadiyle toplumun her kesiminin desteğini almıştı. İranlı kadınların desteğini de alan Humeyni en büyük darbeyi yine İranlı kadınlara yapacaktı. Humeyni’nin referandumlarına katılıp oy kullanan kadınlar demokrasi beklerken taşlanarak recm edilme yasaları çıkınca ve recm edilmeye başlayınca gerçeği gördüler. Ama her şey için artık çok geçti. Seçme-seçilme hakkı, resmi nikah yapma vb. hakları Şah döneminde verilmiş olan İranlı kadınların tüm hakları erkeğin ve imamların eline bırakılmıştı. 1979’da Humeyni’nin getirdiği başörtüsü takma ve dini kurallara göre giyinme zorunluluğuna karşı 8 Mart 1979’da yüzbin kadının sokaklara dökülmesine karşın durum değişmeyecekti. İranlı kadınlar şeriatla beraber kabuğuna çekildi… Bugün sosyal, siyasal ve ekonomik baskıya en çok maruz kalan İranlı kadınlar, bu cenderenin parçalanması için en önde mücadele ediyorlar…

İran’da geleceğini arayan halk hareketleri… (II)

(DOSYA: İran ve Ortadoğu!)

H.GÜRER

11 Ocak 2018

İran’a Anglo-Sovyet işgali!

İran gibi sanayi devrimini gerçekleştirememiş geri bir ülkede, Rıza Şah Pehlevi’nin yaptığı seküler ve tepeden inme, dayatmacı ve eğitimsel yoldan değil yasakçı reformlar çarpık bir modernleşmenin yolunu da açmıştı. Yazımızın birinci bölümünde bahsettiğimiz “1929 Wall Street İflası”emperyalistlerin Dünya genelinde büyük krizine neden olmuş, bu ekonomik buhran nedeniyle Dünya genelinde ekonomik eğilimin korumacılıktan ve devletçilikten yana olması, krizi kimi genç Ortadoğu ülkeleri için; İran, Türkiye ve Afganistan’ın siyasal arenada “bağımsız” davranabilmelerinin yollarını da açmıştır. İkinci Paylaşım Savaşı aynı krizin doğrudan bir sonucu olduğunun da bir kez daha altını çizelim.

İran’da geleceğini arayan halk hareketleri…(I)

(DOSYA: İran ve Ortadoğu!)

H.GÜRER

9 Ocak 2018

Dünyanın gözü son günlerde İran da gerçekleşen ve her gün artarak devam eden protesto eylemlerinde. Dünyanın dört bir yanında yüzlerce kişinin, dünya medyasının İran’da neler olduğuna dair ifade ettiği bir çok şey var. Herkesin bu aktarımları yaparken izlediği metodoloji farklı. Bizim izleyeceğimiz yöntembilimimiz; kimi zaman tümdengelim[1], kimi zaman tümevarım[2] ve kimi zaman da analojik[3] olacaktır. Yani bilimsel yöntemin kullanıldığı üç akıl yürütme biçimini de uygulamaya çalışacağız.